Cinsel İşlev bozuklukları, cinsel aktivite sırasında bireylerin tatmin olmasını engelleyen sorunlardır. İstek, plato, uyarılma ve çözülme aşamalarında oluşan cinsel döngü aşamalarında sorunlar yaşanması cinsel işlev bozukluklarına yol açar. Yapılan araştırmalarda kadınların yarısının, erkeklerinde üçte birinin yaşamları boyunca ez az bir kez cinsel işlev bozukluğu yaşadığı bulunmuştur. Araştırmalar cinsel işlev bozukluğunun sık olmasından bahsetseler de bu konu konuşulmaktan kaçınılır. kişilerin cinsel aktivite ile ilgili endişelerini, çekincelerini partneri ile paylaşması önemlidir ve gerektiğinde tedavi için sağlık kuruluşlarına başvurmalıdırlar.
Cinsellik sadece cinsel organla ilişkili olmamakla birlikte bedeni ve zihni kapsayan bir süreç olarak açıklanabilir. Sağlıklı cinsel ilişki partnerlerin hem bireysel hem de ilişki memnuniyetleri açısından için önemlidir.
Ülkemizde cinsel sorunlara bakıldığında temelinde cinsel eğitimsizlik vardır. Kişinin kendi cinselliğiyle tanışmasında, kendini ve bedenini keşfetme sürecinde yetiştiği aile,çevrenin ve toplumun normlarından etkilenir. Birey kendini keşif sürecinde yetiştiği ortamdan bazen yanlış bilgileri doğru diye kabul edebilir.
Cinsel Bozukluklar
- Cinsel İstek Bozukluğu:
Cinsel İstekte Azalma: sürekli ya da ara ara tekrarlayan dönemlerde cinsel birleşme isteğinin az ya da hiç olmaması durumudur. Bu durum eşler arası ilişkileri olumsuz etkileyebilmektedirler. Bu bozukluğa sahip kadın veya erkekler cinsel birleşmeyi kendileri başlatmazlar ya da karşı taraf başlattığında isteksiz olurlar. Bazı durumlarda cinsel isteksizlik sadece başlangıç aşamasında olabilmektedir.
Cinsel Tiksinme Bozukluğu: devamlı veya ara ara dönemlerde bir eş cinsel ilişkiye girmekten çok fazla miktarda tiksinti duyarak, cinsel ilişkiden kaçınırlar. Bu durum eşler arasındaki ilişkiyi olumsuz etkilemektedir.
Erkek Cinsel Organı Sertleşme (Ereksiyon) Bozukluğu : Devamlı ya da ara ara dönemlerde erkek cinsel organında cinsel ilişki için gereken düzeyde sertleşme elde edilememesi veya cinsel ilişkinin bitimine kadar bu n düzeyin korunamamasından kaynaklanan bozukluk türüdür.
- Cinsel Uyarılma Bozukluğu:
Kadında Uyarılma Bozukluğu: Sürekli veya devamlı biçimde cinsel uyarılmanın, yeterli bir ıslanma/kabarma tepkisini sağlayamama veya cinsel etkinlik bitene kadar bunu sağlayamama durumudur. Birçok psikolojik etken (örneğin bunaltı, suçluluk, korku) kadında uyarılmayı olumsuz etkileyebilir.
Erkekte Sertleşme Bozukluğu: Yeterli bir sertleşme (ereksiyon) sağlayamama ya da cinsel birliktelik bitene kadar bunu sürdürememe durumudur.
- Orgazmla İlgili Bozukluklar:
Kadında Orgazm Bozukluğu: Orgazm bozukluğu sürekli veya yineleyen biçimde yeterli cinsel uyaranın olmasına rağmen orgazm olmaması ya da gecikmesi durumudur.
Erkekte Orgazm Bozukluğu: Kadınlar için yapılan tanımlama erkekler içinde geçerlidir.
Erken Boşalma: Devamlı ya da ara ara dönemlerde tekrarlayan boşalma için yetersiz uyarılma ile kişinin istemesinden önce penisin vajinaya giriş öncesi, girer girmez ya da hemen sonrasında boşalmanın gerçekleştiği tablodur.
- Cinsel Ağrı Bozuklukları:
Disparoni: Erkekte ya da kadında cinsel ilişkiye etki eden yineleyici ya da sürekli olan genital bölgedeki ağrıdır. Partnerler arasında zorlanmalara yol açabilir ya da cinsel ilişkiyi kısıtlayabilmektedir. Disparoni genellikle tecavüz veya çocukluk çağında tecavüze uğramış kişilerde sürekli ağrı olarak görülebilmektedir.
Vajinismus: Vajinanın kas dokusunun üçte birinin cinsel birleşmeyi önleyecek düzeyde devamlı olarak veya belirli aralıklarla tekrarlayarak, bireyin isteği dışında kasılması durumudur. Bu durum ilişkilerinde bir gerilme ve güçlüklere yol açar. Bazı kişilerde cinsel aktivite olacağı düşüncesinde bile bu ağrı olabilmektedir. Genellikle genç kadınlarda görülmektedir. Geçmişte cinsel taciz yaşayan kadınlar veya cinsellik konusunda katı tabuları olan bir çevrede büyümüş ve cinsel birleşmenin kötü, pis ve günah olarak görülen ailelerden gelenlerde gözlenmektedir.
Uygulanan Tedavi Yöntemleri:
1) Uyarılma Teknikleri: Partner ile cinsel isteğin artırılması ve uyarılmayı sağlayacak farklı yollar konuşulmalıdır. Örnek yöntemler denenmelidir.
2) Danışma: Cinsel birliktelikle ilgili sorunların paylaşılması, duygusal psikolojik engellerin aşılabilmesi için ilişki terapisi ve cinsel terapi konusunda deneyimli psikolog ve psikiyatristlerden destek alınabilir.
3) Hormon Tedavisi: semptomlara bağlı olarak tıbbi destek ile hormon tedavisi bazı durumlarda düzelme sağlayabilir.
4) İlaç Tedavisi:Cinsel istek bozukluğu için bazı ilaçlar kullanılabilir.
5)Ağrı Yönetimi: İlişki sırasında ağrı yaşayan kadınlar için ilişki öncesinde rahatlama ve gevşeme için teknikleri uygulanabilir.
Cinsel işlev bozuklukları tedavi edilmediğinde ciddi sorunlara yol açabileceği için mutlaka tıbbi/ psikolojik destek alınmalıdır.
Cinsel Sapkınlıklar ( Parafililer) :
Teşhircilik: Birinin cinsel organlarını bir yabancıya ya da tahmin etmeyen birine göstermeye zorlamasıdır. cinsel heyecan bekleyişle oluşur ve boşalma sırasında veya boşalmadan sonra mastürbasyon ile sağlanır. Vakaların %100ü erkeklerdir. kadınların ve çocukların önünde, cinsel doyuma ulaşmak için soyunur, cinsel bölgelerini gösterirler.
Fetişizm: Cinsel ilginin cansız nesneye yönelik oluşması. Bu cinsel sapmanın özelliği, sadece erkeklerde görülmesidir. Fetişizim de cinsel odaklanma insan vücudu ile ilgili nesnelere olur( ayakkabı, eldiven,çorap.terlik).Fetişin ilgisi bedenin bir bölümünde (göğüsler, kalçalar, saçlar vb ) bir giyecek ya da bir iç çamaşır (gömlek, sütyen, çorap vb) üzerine de yoğunlaşabilir.
Frottörizm (Sürtünmecilik) : Rızası olmayan birine dokunması veya sürtünmesi.. Genellikle erkekler orgazm amacıyla yaparlar. Kalabalık yerlerde görülebilmektedir
(özellikle metro ve otobüs gibi)
Pedofili ( Çocukculuk) : Çocuklarla ilgili cinsel ilgi duyma. Genellikle erkeklerde görülür. Pedofili için en az 6 aylık bir sürede 13 yaşında veya daha küçük çocuklara karşı tekrarlayıcı şiddetli cinsel istekler ve uyarılmalar olması gereklidir.
Cinsel Mazoşizm: Kişi cinsel haz almak için hakaret edilme,dövme, bağlanma veya başka bir şekilde ıstırap çekmek isterler. Zevk alması için kurban olması gereklidir.
Cinsel Sadizm: Başka birine fiziksel ya da psikolojik acı çektirdiğinde cinsel haz alırlar.
Voyörizm( Gözetlemecilik) : Bir kişi çıplakken ya da soyunurken izni olmadan izlenmesi, gözetlenmesi. Seyreden cinsel bir eylemde bulunması gerekmez, seyreden cinsel haz alır.
Parafililerde (cinsel sapkınlıklar) tedaviler başarılı mıdır?
Tedavinin başarısı, çoğunlukla kişilik gelişimi ve olgunluk düzeyi ile paralellik gösterir. Kişilik gelişimi daha ileri düzeyde olan ve ciddi bir kişilik bozukluğu olmayan hastalarda tedavi daha kolay ve başarılı ilerler. Ağır kişilik bozuklukları gösteren kişilerde tedavi daha uzun sürebilir Hastanın tedavi motivasyonunun yüksek olması tedavi başarısını etkileyen unsurlardır.
Parafililer (cinsel sapkınlıklar) nasıl tedavi edilir?
Tedavide öncelikle psikoterapi ile başlar ve bununla birlikte ilaç tedavileri kullanılır.
