DEHB ve Sosyal İlişkiler
Ergenlik dönemi, sosyal ilişkilerin ve arkadaşlık bağlarının yoğun bir şekilde geliştiği bir dönemdir. Ancak, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) yaşayan ergenler, sosyal ilişkilerinde çeşitli zorluklarla karşılaşırlar. DEHB, ergenlerin impulsif davranışlar sergilemesine ve dikkatlerini sürdürememesine yol açarak, arkadaşlık ve aile ilişkilerini olumsuz etkileyebilir.
DEHB’nin Sosyal İlişkilere Etkileri
- Impulsivite: Ergenler, düşünmeden hareket edebilir ve sabırsız davranışlar sergileyebilirler. Bu durum, arkadaşlık ilişkilerinde çatışmalara yol açabilir.
- Dikkat Eksikliği: Ergenler, arkadaşlarıyla veya aile üyeleriyle konuşurken dikkatlerini toplamakta zorlanabilirler. Bu durum, iletişim problemlerine ve yanlış anlaşılmalara neden olabilir.
- Hiperaktivite: Aşırı enerjik davranışlar, ergenlerin sosyal ortamlarda uyum sağlamalarını zorlaştırabilir. Arkadaşlarıyla oyun oynarken veya grup çalışmalarında uyumsuzluk yaşanabilir.
Destekleyici Stratejiler
DEHB’li ergenlerin sosyal ilişkilerini geliştirmek ve güçlendirmek için çeşitli stratejiler kullanılabilir. Psikolog desteği, bu süreçte önemli bir rol oynar.
- Sosyal Beceriler Eğitimi: Psikologlar, DEHB’li ergenlere sosyal beceriler eğitimi vererek, onların iletişim ve arkadaşlık kurma becerilerini geliştirebilirler. Bu eğitimler, ergenlerin empati kurma, dinleme ve duygularını ifade etme becerilerini artırır.
- Aile Desteği: Aile üyeleri, DEHB’li ergenlere destek olarak onların sosyal ilişkilerini güçlendirebilirler. Aile içinde düzenli iletişim ve anlayış, ergenlerin kendilerini güvende hissetmelerini sağlar.
- Arkadaşlık İlişkilerini Güçlendirme: Ergenlerin arkadaşlarıyla daha sağlıklı ilişkiler kurmalarını sağlamak için, birlikte yapılan aktiviteler ve grup etkinlikleri teşvik edilebilir. Bu, ergenlerin sosyal becerilerini pratik etmelerine olanak tanır.
- Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi psikoterapi yöntemleri, ergenlerin impulsif davranışlarını kontrol etmelerine ve sosyal ilişkilerini daha iyi yönetmelerine yardımcı olabilir.
- Destek Grupları: DEHB’li ergenler için oluşturulan destek grupları, onların benzer deneyimler yaşayan akranlarıyla bir araya gelerek deneyimlerini paylaşmalarına ve birbirlerinden öğrenmelerine olanak tanır.
- Pozitif Rol Modelleri: Ergenlere pozitif rol modeller sunarak, sosyal ilişkilerde başarılı olabileceklerini göstermeleri sağlanabilir. Bu rol modeller, öğretmenler, mentörler veya aile büyükleri olabilir.
Ergenlik dönemi, DEHB’li bireyler için sosyal ve akademik zorlukların yaşandığı bir süreçtir. Ancak, uygun destek ve stratejilerle bu zorlukların üstesinden gelmek mümkündür. Psikolog desteği, ergenlerin hem akademik başarılarını artmasına hem de sosyal ilişkilerini güçlendirmelerine yardımcı olur. Ailelerin ve öğretmenlerin bu süreçte aktif rol alması, ergenlerin daha sağlıklı ve mutlu bir gelişim süreci geçirmelerini sağlayacaktır.
