Yeme bozukluğu bireyin sağlığını olumsuz etkileyecek düzeyde yetersiz ya da aşırı yemek yeme davranışıdır. Yeme biçimi kişinin günlük hayatını etkiler. Diyet yapma davranışı yeme bozukluğu gelişiminde rol oynayabilir. Kişinin yiyeceklere kiloya görünüme aşırı derecede takıntılı olması, günlük aktivitelerini olumsuz etkileyebilir.
Yeme Bozuklukları, sadece yiyecek ya da ağırlıkla alakalı değildir. Bedensel belirtiler ön planda olsa da önemli psikiyatrik sorunlardır. Oluşan Yeme Bozukluğu içsel yaşanan duruma dışsal bir çözüm getirme çabasıdır. Yeme Bozukluğunun oluş nedenleri tam olarak bilinmemektedir.
Yeme Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
- Kısa sürede aşırı derecede kilo vermek,
- Aşırı derece vitamin kaybı
- Sık sık kalori hesabı yapmak
- Sık sık kilo alma ve kilo verme kaygısı üzerine konuşma,
- Sosyal alanlarda yemek yemekten çekinmek,
- Aşırı derecede spor yapma durumu,
- Kusmaya neden olan mide rahatsızlıkları.
Yeme Bozukluğu Türleri Nelerdir?
DSM 5 Yeme Bozuklukları aşağıdaki gibi sınıflandırılmıştır.
- Anoreksiya Nervoza
- Bulimiya Nervoza
- Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu
- Duygusal Yeme Bozukluğu
- Sınıflandırılamayan Yeme Bozuklukları
- Anoreksiya nervoza
Kişinin kilo almaktan ya da şişmanlamaktan çok korkmasıdır. Kişi aşırı derecede zayıf olmasına rağmen kendini şişman olarak tanımlar. Zayıf olmak vücut için aşırı tehlikelidir. Hormon dengesi bozuklukları, organ hasarı, kısırlık gibi hastalıklara neden olabilmektedir. Bu da anoreksiyayı tehlikeli hastalıklardan biri yapar. Terapi gereklidir. Birçok hasta, hastalığa dair farkındalığının az olması nedeniyle tedaviyi reddeder. Hastalar genellikle özgüveni düşük, eleştirici insanlardır. Bazı hastalar aşırı yeme döngüsüne girer ve sonrasında kendini kusturma davranışında bulunurlar. Çoğu vakada yeme bozuklukları ile birlikte panik atak, anksiyete, obsesif-kompulsif bozukluk, alkol ve madde kullanımı gibi psikiyatrik bozukluk eşlik eder.
2. Bulimia Nervoza:
Hastalar sık sık tekrarlayan yeme nöbetleri yaşayarak fazla miktarda besin üretirler. Yiyebileceğinden daha çok yiyeceği yemesi ve bu dönem sırasında yemek yemeyi durduramadığını duygusuna kapılmasıdır. Çoğu zaman karbonhidrat, şeker ve yağ oranları yüksek olan çok kalorili yiyecekleri seçerek, çok hızlı yiyerek bazen yemeği tatmadan bile yutabiliyorlar. Nöbetten sonra davranışını telafi etmek için aç kalma, kendini kusturma ve aşırı egzersiz yapma gibi davranışlar gösterirler. Hastanın yemekten sonra kusması tıbbi sorunlara neden olur.
3. Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu:
Tekrarlayan tıkınırcasına yeme dönemlerinin üç ay içerisinde, haftada en az bir kere olmasıdır. Kişinin benzer koşullarda ve benzer sürede, çoğu kişinin yiyebileceğinden fazlasıyla yiyeceği yemesidir. Hasta yemek yerken kontrolünü kaybeder ama fazla yemenin telafisini ( kusma,egzersiz vb ) yapmaz. Çoğu hastaların kilosu genelde normalin üstü ya da normalden çok fazladır.
4. Duygusal Yeme Bozukluğu:
Kişinin olumsuz duygu durumu içinde aç olmamasına rağmen sürekli yemek yemeye yönelmesi halidir. Bu yeme bozukluğunun altında yatan nedenler; sorunlarla baş etme mekanizmaların yetersizliği, öğrenilmiş davranışlar gibi nedenler olabilmektedir. Tedavi edilmezse obezite gibi hastalıklara neden olabilmektedir.
5. Sınıflandırılamayan Yeme Bozukluğu:
Sınıflandırılamayan yeme bozukluklarında kişi aşırı yemek yer ama çıkarmaz: yemeği çiğner ve yutmadan çıkarır. bunun gibi normal olmayan yeme alışkanlıkları, sınıflandırılamayan yeme bozukluklardır.
Yeme Bozukluğu Tedavisi Nedir?
Tedavi için psikiyatri kliniğine başvurulmalıdır. Klinikte hastanın klinik değerlendirilmesi yapılır ve yeme bozukluğuna neden olan durumlar öğrenilir. Tanı konulur ve psikiyatrik tedaviye başlanır. Gerekli görüldüğünde beslenme uzmanından da yardım alınabilir.
